niedziela, 7 lutego 2016

Ząbkowice Śląskie, ul. Kamieniecka 9

Dzisiaj zapraszamy Was do odwiedzenia bardzo zagadkowej plenerowej postaci św. Jana Nepomucena w powiatowym dolnośląskim mieście Ząbkowice Śląskie. Do tego miasta zapraszaliśmy Was już 3 razy: za pierwszym razem do - Jana spod Krzywej Wieży, później był Jan z mostu św. Jana, a ostatnio opisywaliśmy Jana bez głowy z ul. Głowackiego.

Dzisiejsza figura jest szczególna.
Stoi samotnie z boku budynku przy ul. Kamienieckiej 9, naprzeciwko bramy wejściowej na teren kościoła pw. św. Jadwigi.


Stoi na terenie - nazwijmy to bardzo delikatnie - swobodnie zagospodarowanym.
Tymczasem jeszcze na zdjęciach z roku 1995 - zamieszczonych na stronie www.nepomuki.pl - kolumnę otaczało 6 niewysokich postumentów, na których kiedyś stały rzeźby. Dzisiaj nie ma po tym żadnego śladu.


Przyglądnijmy się uszkodzonej, bezgłowej postaci stojącej w niewielkim kontrapoście (lewa noga). Zwróćcie uwagę na stare już uszkodzenie prawego boku figury oraz na pozostałość po mocowaniu jakiegoś elementu na kolumnie przed figurą:


Zwróćmy teraz uwagę na bardzo nietypowy typowy strój kanonika. Z przodu zwłaszcza dolne partie są dosyć ciekawe, ale cała reszta, zwłaszcza tył, to co najmniej "przesadnie oszczędne" podejście do zadania. Obserwację szczegółów utrudniają liczne porosty:


Widzimy: sutannę bezguzikową - talarę, komżę - rokietę obszytą koronką oraz futrzaną pelerynę z kołnierzem - almucję, związaną z przodu ozdobnym sznurem. Na nogach trzewiki ze ściętymi czubkami. Na uwagę zasługuje koronka rokiety:


Zajmijmy się teraz głównymi atrybutami św. Jana Nepomucena.
Strój kanonika właśnie pokazaliśmy. Aureoli z 5 gwiazdami nie ma. Gałązki palmy także nie ma.
Jest za to uszkodzony krucyfiks przytrzymywany ukośnie przy prawym ramieniu prawą dłonią, a niegdyś jeszcze od dołu lewą dłonią:


Na zakończenie zajmiemy się postumentem kolumny, a dokładniej umieszczonymi z 3 jego stron inskrypcjami z chronostychami.
Kolejno: przód, strona lewa i strona prawa:


Od pewnego czasu stosujemy hasło: jak jest chronostych, to należy go rozwiązać! Zapraszamy do wspólnej zabawy!
Zaczynamy od przodu kolumny - zaznaczamy na czerwono litery wyróżnione wysokością:


Czerwone litery są cyframi rzymskimi, zapisujemy je jako cyfry arabskie i dodajemy do siebie:
...............1 + 1000+5+100 + 1+5+1 + 1 + 1+100 + 500 = 1715...........

Teraz lewa strona kolumny - także zaznaczamy na czerwono litery wyróżnione wysokością:


Czerwone litery są cyframi rzymskimi, zapisujemy je jako cyfry arabskie i dodajemy do siebie:
...............500+5 + 1+1 + 50+1 + 1+500+50 + 5+500+1 + 100 = 1715...........

Jako ostatnia prawa strona kolumny - również zaznaczamy na czerwono litery wyróżnione wysokością:


Czerwone litery są cyframi rzymskimi, zapisujemy je jako cyfry arabskie i dodajemy do siebie:
...............1+50 + 1000 + 1+100+50+1 + 1+5 + 500+1+5 = 1715...........

Rozwiązaniem chronostychu jest data - rok 1715. Pozostaje pytanie - data powstania czego?
Kolumny - na pewno! A figury? Wątpimy. Ale możemy się mylić - prosimy o Wasze sugestie.
Nie jesteśmy historykami sztuki, porównujemy tylko kilkaset skatalogowanych przez nas figur zewnętrznych.
Figury z podobnymi uproszczeniami stroju pojawiające się w naszych zbiorach są z rozciągniętego czasowo przełomu XIX i XX w.
Wniosek wydaje się oczywisty - obecna figura jest wtórną i zastąpiła wcześniejszą, tą z roku 1715.

Opisywanego dzisiaj Jana odwiedziliśmy w październiku 2015 r.

Ale nie śpieszcie się z powrotem - 200 m dalej, przy ul. Kamienieckiej 3 znajdziecie kolejną figurkę Jana:


Figurka jako drewniana, mała i wysoko umieszczona - nie leży w kręgu naszych bezpośrednich zainteresowań.
Tym niemniej odnotowujemy ją z kronikarskiego obowiązku. Niestety zoom bezlitośnie pokazuje zły stan figury!


Poniżej lokalizacja postaci na kolumnie.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz